De Antwerpse haven, inclusief industrie, is in het arrondissement Antwerpen en het Waasland goed voor zowat één op de acht jobs. Voor het eerst is ook berekend hoeveel dat de gemeenten opbrengt.
Volgens de jaarlijkse cijfers van de Nationale Bank was de haven van Antwerpen in 2012 direct goed voor 61.873 jobs. Maar wat is daarvan het minimale sociaaleconomische belang voor de omliggende gemeenten? In opdracht van de provincie en het Havenbedrijf werd dat de afgelopen maanden onderzocht door prof Theo Notteboom. De resultaten van die studie werden gisteren in het Havencentrum Lillo voorgelegd aan de 70 gemeenten uit de provincie Antwerpen plus acht gemeenten uit het Waasland.
Notteboom ging uit van de 55.515 mensen die rechtstreeks binnen het strikte havengebied werken. De studie herbevestigt de top vijf van gemeenten met procentueel het meeste havenwerknemers: Stabroek (32%), Beveren (24%), Kapellen (23%), Zwijndrecht (21%) en Schoten (17%). In absolute cijfers spant de stad Antwerpen de kroon met 18.550 inwoners die rechtstreeks een job hebben in het havengebied.
Globaal woont 33% van die directe tewerkgestelden in de stad Antwerpen, 38% in het arrondissement en 17% in het Waasland. In de arrondissementen Turnhout en Mechelen gaat het telkens om 6%. In Antwerpen en de rand is telkens zowat 12,5%, of één op de acht werknemers direct havengerelateerd, in het waasland is dat 11%.
Maar tegelijk ontrafelde Notteboom om welke jobs het zoal in welke gemeente gaat. Dan blijkt bijvoorbeeld dat de (in 2012) 7957 erkende dokwerkers 14% uitmaken van de totale directe haventewerkstelling, maar dat zij veel dichter bij de haven wonen dan bv. werknemers uit de (petro) chemie of de logistiek. Zo wonen 8,7% van de dokwerkers in de stad Antwerpen en 22,7% in het Waasland. Van de 1521 werknemers van het Havenbedrijf woont dan weer 47,5% in de rand, 40% in de stad en slechts 7% in hetWaasland.
Belasting
Nieuw is dat de studie aantoont dat dankzij de jobs voor “alle gemeenten samen via de gemeentelijke personenbelasting 48,8 miljoen euro naar de gemeenten stroomt”, aldus gedeputeerde Ludwig Caluwé. “Dat is 880 euro per tewerkgestelde.” Daarvan ontvangt Antwerpen 15,9 miljoen.
Uiteraard spelen hier de aanslagvoeten en het soort werknemers mee. Zo haalde Zwijndrecht (toen 1% personenbelasting) met 1426 inwoners in de haven slechts 168.000 euro op, Borsbeek (6%) met 339 havengerelateerde werknemers 251.000 euro en Hove (7,5%) met 179 jobs in de haven 222.000 euro.
Notteboom onderzocht ook per gemeente en specialisatie de leeftijdspiramide van de directe banen in de haven. Ook dat levert toch verrassende resultaten op.
Zo blijkt 45% van het Gemeentelijk Havenbedrijf 50-plusser te zijn en ligt dat aantal bij de dokwerkers en de grondstoffenindustrie op 33%. Notteboom waarschuwt dat dit een gevaar kan zijn voor de jobcontinuïteit.