Vraag
De voorzitter :
Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Caluwé tot de heer Stevaert, minister vicpresident van de Vlaamse regering, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over het protest van elf burgemeesters uit de Noorderkempen tegen de formulering van de brief waarin het gratis openbaar vervoer voor 65-plussers aangekondigd wordt.
De heer Ludwig Caluwé :
Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, bij het rondsturen van de 65+pasjes bereikt men zo langzamerhand de gemeenten waar het aanbod van De Lijn niet bijzonder groot is. De formulering van de begeleidende brief wordt daardoor ook steeds meer aanstootgevend.
De burgemeesters van Brecht, Kalmthout, Essen, Malle, Ranst, Schilde, Stabroek, Wijnegem, Wuustwezel, Zandhoven en Zoersel hebben dan ook een protestbrief gestuurd naar de voorzitter van De Lijn met de vraag de formulering te wijzigen.
Mijnheer de minister, u weet ongetwijfeld welke passage als aanstootgevend wordt ervaren : 'Op voorstel van minister Stevaert geven de Vlaamse regering en De Lijn alle Vlaamse 65plussers een cadeau ter waarde van 33.740 frank per jaar.'
De heer Holemans heeft u hier ook al een actuele vraag over gesteld. Niet alleen de term geschenk is erg propagandistisch, ook de gebruikte cijfers zijn misleidend. Als elke Vlaamse 65plusser een geschenk ter waarde van 33.740 frank per jaar zou ontvangen, zou dit de Vlaamse belastingbetaler a rato van 980.000 Vlaamse 65-plussers bijna 33 miljard frank kosten. In feite betaalt de Vlaamse Gemeenschap aan de VVM ter compensatie van het gratis openbaar vervoer voor 65-plussers 380 miljoen frank. Ik heb begrepen dat dit volgend jaar 610 miljoen frank zou zijn. Het gaat dit jaar dus om een cadeau van 390 frank per 65-plusser, en volgend jaar van 640 frank. Dat is heel wat minder dan het bedrag dat in de brief wordt genoemd.
Ik ben niet nagegaan in welke mate de minister de voorzitter van De Lijn kan opleggen om zijn begeleidende brief aan te passen. Maar als de minister hier zou toegeven dat deze bewoording inderdaad niet gepast is, zal de voorzitter van De Lijn misschien overwegen om de brieven die nog moeten worden verstuurd, aan te passen.
Als de minister natuurlijk zegt dat deze bewoording geen enkel probleem oplevert, dan zal de brief natuurlijk niet worden gewijzigd. Wat is de mening van de minister over de formulering van de begeleidende brief ?
Ik heb nog enkele bijkomende vragen. Waarom werd gekozen voor een magneetkaart ? Zou een controle op basis van de identiteitskaart niet veel eenvoudiger geweest zijn ? Ik weet dat dit moeilijk is door de stapsgewijze invoering van het systeem, maar men had ook kunnen opteren voor een gelijktijdige invoering in alle gemeenten.
Waarom zou het systeem trouwens beperkt blijven tot enkel Vlamingen ? Dit kan toch uitgebreid worden tot alle 65-plussers die gebruikmaken van De Lijn ? Het gebruik van de magneetkaart laat wel toe na te gaan wie wanneer van het aanbod gebruikmaakt. De voorwaarde is dan natuurlijk het effectief gebruik van deze kaart als men op de bus stapt. In de beginfase zal deze kaart wel gebruikt worden, maar ik vraag me af of dit zo zal blijven. Ik vermoed immers dat er niet in een sanctie zal worden voorzien als de kaart niet werd gebruikt. Om op basis van dit systeem een beleid te kunnen uitstippelen of om daaruit lessen te kunnen trekken, lijkt me dan ook niet evident. Wat is de kostprijs van de aanmaak van deze magneetkaarten ? Wat is de kostprijs van de verzending ervan aan de betrokkenen ?
De heer Carl Decaluwe :
Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega's, ik sluit me aan de bij de heer Caluwé. Overal horen we stemmen opgaan dat de bewoordingen 'cadeau van 33.000 frank' aanstootgevend zijn. Het is natuurlijk een handige vondst: de brief wordt niet verstuurd door de minister. Ook in de cultuursector worden brieven verstuurd waarin de minister wordt bezongen. Vooral de bevolking uit regio's waar weinig of geen bussen rijden, mort. Ik kan getuigen dat diverse 65-plussers al gezegd hebben liever het geld cash te ontvangen. Dit toont aan dat die brief bij de gewone mensen zeer dubbelzinnig overkomt. Zij zijn dan ook zeer ontgoocheld met hun pasje. Mijnheer de minister, ik pleit er voor dat u op een deontologisch correcte wijze communiceert met de bevolking en de overblijvende brieven laat aanpassen. Ik ben er zeker van dat directeur-generaal Van Wesemael dit in een handomdraai zal doen mocht u het hen op een vriendelijke wijze vragen.
De heer Jan Loones :
De heer Decaluwe heeft het natuurlijk over zijn eigen streek. Het is natuurlijk weer in het Texas van Vlaanderen dat men de inventiviteit aan de dag legt gewoon het geld te vragen zodat men met de wagen kan rijden. (Gelach) Mijnheer de minister, we ondersteunen het beleid van de regering. Het was een regeringsbeslissing om bepaalde bevolkingsgroepen gratis vervoer te geven. Dit draagt misschien niet zozeer bij tot de actieve welvaartsstaat, maar toch op zijn minst tot de positieve welzijnsstaat. Het vergroot de levenskwaliteit. Ik vind het goed dat men wat wordt aangeboden door de overheid, in geld tracht uit te drukken. Alles heeft zijn prijs, en zo wordt het meer tastbaar. Ik vraag me wel af hoe men aan dit bedrag komt. We steunen u en de manier waarop dit wordt uitgevoerd. De dienstverlening van de administratie is zeer goed, ook al gebeurt er al eens een administratieve vergissing. We hebben het zelf ter plaatse kunnen vaststellen: ik meen dat die operatie goed verloopt.
Antwoord
Minister Steve Stevaert :
De VVM ziet dit als een kans om het gebruik van het openbaar vervoer te promoten. De relatie tussen de VVM en haar klanten is een zaak van de VVM, en ressorteert onder de bevoegdheid van directeur-generaal Van Wesemael en directeur Peumans.
De Lijn heeft gekozen voor het afleveren van een magneetkaart aan de 65-plussers om redenen van registratie, controle en evaluatie. Zelf was ik eerst min of meer een voorstander van het gebruik van het paspoort, hoewel dat sommigen misschien verbaast. Men heeft me dat afgeraden. Er heeft nog een discussie over plaatsgevonden in het parlement. Ik heb toen nog geantwoord op een vraag daarover. Men wil dit absoluut registreren omdat men een zicht wil hebben op de reizigersstromen. Een van de goede kenmerken van de VVM is dat ze erg geavanceerd is op het vlak van telematica. In Europa is ze koploper op dit vlak. De mensen van de VVM willen de stromen goed blijven bestuderen en analyseren, om zo in het kader van de basismobiliteit een en ander bij te kunnen sturen en pro-actief te zijn.
Bovendien wil men niet dezelfde fout maken als de NMBS en alles onmiddellijk op één dag op de markt brengen. Dat is immers om moeilijkheden vragen. Daarom werd gekozen voor de gespreide aanpak, zodat dit niet aan 960.000 mensen tegelijk wordt bezorgd. Zo kan men stapje per stapje leren.
Hoe is men aan dit bedrag gekomen? Dat is de prijs die men betaalt voor een all-in-abonnement.
Dan was er het ontroerende verhaal van de heer Decaluwe en zijn vraag voor meer openbaar vervoer. Ik ben daar al jaren vragende partij voor. Ik hoop dat ik daar nu de middelen voor krijg. Gezien de goedgekeurde motie van gisteren in de plenaire vergadering is dat waarschijnlijk geworden. Bovendien is er een band gelegd tussen zij die meer betoninfrastructuur vragen en zij die meer openbaar vervoer vragen. Want hoe meer we investeren in missing links, des te meer zullen we moeten investeren in openbaar vervoer. De kans bestaat dus dat er in de toekomst veel openbaar vervoer komt in Vlaanderen.
Er bestaat ook nog een andere misvatting. Het gaat niet over het openbaar vervoer in een bepaalde gemeente, het gaat over heel Vlaanderen. Uiteraard heeft niet iedereen een bushalte voor zijn deur. We stellen echter vast dat mensen steeds meer de wagen nemen tot aan de bushalte. Dat is in het kader van de modal shift een positieve evolutie. Men verplaatst zich niet langer unimodaal maar multimodaal. In bepaalde centra stellen we eveneens vast dat mensen die beschikken over een gratis buspasje, de wagen achterlaten aan de rand van het centrum en vanaf daar gebruikmaken van het openbaar vervoer.
Wat is nu de kostprijs van deze operatie? Voor de aanmaak en verzending van en de communicatie over de 65-pluskaart en de folder, is voorzien in een budget van 18 miljoen frank.
De heer Caluwé vraagt zich af of iedereen de pas zal blijven gebruiken. Ik neem aan van wel. In de gemeenten waar de pas is ingevoerd, zijn tot nu toe geen registratieproblemen vastgesteld. Sommigen maken een of twee keer per week gebruik van de pas, anderen zesmaal per dag.
Repliek
De heer Ludwig Caluwé :
Mijnheer de minister, u hebt eigenlijk niet geantwoord op mijn vraag of u de bewoordingen van de begeleidende brief gepast vindt. Of bent u van oordeel dat deze moeten worden aangepast ? Ik hoop dat u niet suggereert dat dit nog exacter moet worden geformuleerd. De magneetkaart is immers geldig voor 3 jaar. Het is dus geen geschenk van 33.740 frank maar van 101.000 frank.
Minister Steve Stevaert :
Dit laatste voorstel lijkt me een zeer goede suggestie. Ik ga ze echter niet doen, want anders moet ik ook de suggestie van de heer Decaluwe overnemen en het bedrag omzetten in benzinebons.