In de pers

26 October 2017

De Tijd: Vlaanderen krijgt eigen incubator voor celtherapie-startups

Het Antwerpse Niel krijgt een onderzoekscentrum voor celtherapie, waar start-ups baanbrekende medicijnen kunnen ontwikkelen. Vlaanderen steekt zo Wallonië naar de kroon, dat een cluster heeft aan bedrijven actief in celtherapie, zoals Bone Therapeutics en Celyad.

De Universiteit Antwerpen, UZA en POM Antwerpen zetten samen een 'accelerator' op in Niel, waar jonge biotechbedrijvenbehandelingen in celtherapie kunnen ontwikkelen. Het initiatief krijgt om te beginnen 1,9 miljoen euro. Celtherapie, waarbij eigen cellen worden aangemoedigd om zich te wapenen tegen zieke cellen, is bijzonder beloftevol in geneeskunde, onder andere in de strijd tegen kanker.

'In de accelerator komen gespecialiseerde labofaciliteiten', zegt professor Nathalie Cools van UZA/UAntwerpen. 'De bedrijven zullen er ook een beroep kunnen doen op experten inzake regelgeving. Die kunnen bijvoorbeeld helpen in de contacten met diensten zoals het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten.'

De incubator voor start-ups, die de naam Anicells (Antwerp Innovative Cell Solutions) meekrijgt, moet het onderzoek naar celtherapie versnellen. En het bovendien mogelijk maken om behandelingen goedkoper naar de markt brengen.

Cools, zelf ook onderzoekster in het UZ Antwerpen, voelde de behoefte aan gezamenlijke infrastructuur nadat ze zelf vaart probeerde te zetten achter een doorbraak met celtherapie in multiple sclerose (MS). Een wereldprimeur die ze zo snel mogelijk tot bij de patiënt wenste te brengen. 'We zijn in september eindelijk gestart met het testen op één patiënt. Maar ik ben voordien tegen zoveel muren gestoten omdat ik de juiste weg niet kende, dat ik andere onderzoeksprojecten met gelijkaardige problemen wou helpen. Een draaiboek, een goede infrastructuur en de juiste partijen bijeen, volstaan om veel sneller te zijn.'

In 2019 moet de infrastructuur klaar zijn. Niel hoopt tegen dan een vijftal start-ups aan te trekken. Het onderzoek naar een behandeling tegen MS van Cools is er alvast één, net als een celtherapie in oogheelkunde van de UAntwerpen, waar ze ook bij betrokken is.

Waalse tegenhanger

Met het initiatief krijgt Vlaanderen een eigen incubator voor celtherapie, zoals Wallonië al jaren heeft. Daar bestaat sinds 2015 in Gosselies een cluster van bedrijven die zich toespitsen op behandelingen waarbij eigen cellen worden ingezet als medicijnen. Denk aan Celyad, Promethera, Bone Therapeutics of MasSTerCell.

Er komen tegen 2019 vijf start-ups gespecialiseerd in celtherapie op het Wetenschapspark van de Universiteit Antwerpen in Niel.

Alles samen kreeg dit onderzoeksdomein in Wallonië sinds 2005 65 miljoen euro financiering, in het kader van het Waalse Marshall-plan.

Cools is voor ze aan het ontwerp voor Niel begon, naar Wallonië getrokken. 'Ik vroeg me vooral af waarom ieder daar zijn eigen labo en eigen infrastructuur heeft, terwijl gezamenlijke faciliteiten kostenbesparend zijn. De bedrijven doen dat daar vooral om hun intellectuele eigendom te beschermen, zo blijkt, maar ik ben ervan overtuigd dat je in een gemeenschappelijk labo ook voldoende discretie kan invoeren, zodat er geen problemen ontstaan.'

Van de 1,9 miljoen euro die in Anicells wordt geïnvesteerd, komt 772.000 euro via een subsidie van EFRO-Vlaanderen. Het Hermesfonds injecteert nog eens 193.000 euro. 'POM Antwerpen doet daarnaast een bijkomende investering van 1 miljoen euro inde bouw van een bedrijfshal', meldt Ludwig Caluwé, voorzitter van POM Antwerpen. 'We zijn er trots op dat deze toptechnologie in Antwerpen wordt gerealiseerd en dat we zo jonge ondernemers kunnen steunen.'