Sinds 1 september 2014 is er nog slechts één beschermingsstatuut voor wie geen beslissingen voor zichzelf kan nemen. Meestal gaat het om personen met een verstandelijke handicap, een psychiatrische aandoening of een vorm van dementie. Een beschermingsregeling is nodig om eventuele misbruiken te voorkomen.
De vrederechter speelt hierbij een belangrijke rol. Tot voor kort bestonden er verschillende beschermingsmaatregelen (verlengde minderjarigheid, voorlopig bewind, …). Al die verschillende statuten worden voortaan ondergebracht in één enkel statuut: het statuut van de voorlopig bewindvoerders. Deze nieuwe bescherming betreft zowel de goederen als de persoon zelf. Dat laatste is nieuw. Het kan dan bijv. gaan over de keuze van de woonplaats.
De grootste verandering is dat vrederechters nu een oplossing op maat moeten uitwerken. Waar vroeger iemand volledig wilsonbekwaam was of niet, kan de vrederechter nu een onbekwaamheid op maat maken. Situatie per situatie wordt nagegaan wat iemand nog wel kan en wat niet, en waarvoor hij of zij nog verantwoordelijk kan zijn. Het uitgangspunt is de bekwaamheid.
De nieuwe wet kwam er op initiatief van CD&V.