Vraag
Vanaf 1 januari betalen we met euro's. Vooral de detailhandel en de zelfstandigen zullen moeten instaan voor het omruilen van de munten. Dat zal gemakkelijker verlopen wanneer de particulieren reeds over een hoeveelheid munten beschikken en daarom brengt de regering, net zoals de andere Europese regeringen, vanaf 15 december minikits op de markt met euromuntstukken voor een totale waarde van 500 frank. Bovendien worden de werkgevers aangezet om deze minikits bij wijze van eindejaarsgeschenk aan hun werknemers te geven. Daarop moeten dan geen belasting of sociale bijdrage worden betaald.
Deze terechte maatregel houdt in dat de overheid een deel van de kosten draagt, omdat ze fiscale en sociale inkomsten derft. Het lijkt me dan ook niet meer dan gerechtvaardigd dat de overheid zelf haar eigen werknemers, maar ook al wie een sociale uitkering ontvangt, een minikit schenkt. We mogen toch niet vergeten dat een aantal van de mensen met een sociale uitkering wat meer moeite zullen hebben om aan de nieuwe munten te wennen. Ook daarom is het zo belangrijk dat ze deze munten zo snel mogelijk hebben, zodat ze er al wat meer vertrouwd mee geraken.
Daarom heb ik in de loop van de maand maart de minister voor Financiën schriftelijk de vraag gesteld of hij er voorstander van was deze minikits gratis te geven aan iedereen die een sociale uitkering krijgt. De minister antwoordde me intussen dat hij hierover reeds een vergadering heeft gehad met de diensten van de minister van Sociale Zaken, die de uiteindelijke beslissing moet nemen. Daarom herhaal ik mijn vraag in de hoop een positief antwoord te krijgen. Ik denk namelijk dat dit een belangrijke steun zal zijn, zowel voor de zelfstandigen als voor de mensen met een sociale uitkering.
Antwoord
De heer Frank Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken en Pensioenen.
De vervanging van de nationale muntstukken en bankbiljetten door de nieuwe Europese munt zal een grootschalige operatie zijn. Hoewel de Economische en Monetaire Unie reeds sinds 1 januari 1999 een realiteit is en de euro als eenheidsmunt voor de 12 landen van de Unie geldt, is de euro bij de brede lagen van de bevolking onvoldoende ingeburgerd. Het in omloop brengen van de euromuntstukken en -bankbiljetten op 1 januari 2002 zal de echte start zijn van de overschakeling naar de euro, de Europese eenheidsmunt.
De muntstukken en bankbiljetten in euro moeten vanaf de eerste dagen van januari 2002 in het contant geldverkeer kunnen worden gebruikt. Daarom moeten voldoende euro's in omloop worden gebracht. Een Belgisch scenario voor de overgang naar de euro werd daartoe voorbereid. Het uitdelen van 5 miljoen euro-minikits is maar één van de aspecten van dit scenario. Het maakt deel uit van de vijfde operatie van de voorbereidende fase om de particulieren op voorhand met muntstukken te bevoorraden. Het grote publiek zal deze euro-minikit tegen de prijs van 500 frank kunnen aankopen bij de banken, De Post, de Nationale Bank van België en maatschappijen van openbaar vervoer.
Sommige ondernemingen zullen een euro-minikit aan hun personeel aanbieden. Het gaat daarbij om een door de werkgever vrij gekozen geschenk, vergelijkbaar met geschenken in natura, in species of in de vorm van betaalbons. Gelet op het uitzonderlijk karakter van deze operatie en met het oogmerk het gebruik van de euro aan te moedigen, werd beslist dit voordeel als een uitzonderlijk sociaal voordeel te beschouwen en het dus vrij te stellen van fiscale en sociale lasten.
Ik heb lang getwijfeld om met deze vrijstelling van sociale lasten in te stemmen, omdat ik ze wilde koppelen aan de toekenning van gelijkaardige voordelen ten gunste van de gerechtigden op vervangingsinkomens. De kosten van de operatie, de daaraan verbonden moeilijkheden, het beperkt aantal aanmaakbare minikits en het veiligheidsaspect van deze uitdeling hebben mij doen inzien dat dergelijk voordeel niet aan alle sociaal verzekerden kon worden aangeboden. De kosten zouden tussen 2 miljard en 130 miljoen bedragen, naargelang men de minikit aanbiedt aan alle gerechtigden op een vervangingsinkomen of enkel aan de gerechtigden op maatschappelijke hulp.
Daarnaast rees de vraag of de minikit per gezin of per individu moet worden toegekend en er waren heel wat administratieve moeilijkheden in verband met het opmaken van een lijst van de betrokken sociaal verzekerden, met hun woonplaats, met de aanduiding van de plaats waar zij de minikit kunnen bekomen, met de bevoorrading van deze plaatsen en met het vervoer van de minikits en de daaraan verbonden veiligheidsproblemen.
Om al die redenen en omwille van het beperkt aantal aanmaakbare minikits, werd afgezien van toekenning aan iedere gerechtigde op een vervangingsinkomen. Natuurlijk kunnen zij zoals iedereen deze minikit tegen kostprijs kopen aan de loketten van de banken, van De Post en van de vervoermaatschappijen.
Als minister van Sociale Zaken wil ik de sociaal verzekerden maximaal informeren over de nieuwe munt. Ik heb mijn administratie gevraagd aanbevelingen inzake informatie en communicatie voor te bereiden ten behoeve van alle instellingen die sociale uitkeringen beheren en uitbetalen.
Een van deze aanbevelingen is dat de uitbetalinginstellingen contact opnemen met hun financiële instellingen, opdat ze voldoende kleine coupures en muntstukken in kas hebben om de uitkeringen vanaf de eerste werkdag van 2002 in euro te kunnen uitbetalen.
Een tweede aanbeveling is dat ze met hun contactpersoon bij de bank van De Post afspreken dat, wanneer een gepensioneerde of een uitkeringsgerechtigde zijn cheque bij het postkantoor komt innen tijdens de laatste twee weken van december, ze hem of haar systematisch voorstellen een deel in euro uit te betalen.
Vanaf een nog overeen te komen datum zullen alle socialezekerheidsinstellingen dezelfde formulering gebruiken in hun brieven aan sociaal verzekerden om hen te wijzen op de invoering van de euro op 1 januari 2002. De informatiediensten worden tijdens de eerste weken van januari versterkt, zodat verzekerden vlot geïnformeerd kunnen worden nadat zij hun eerste uitbetalingen in januari 2002 hebben ontvangen. De RVP zal een groen telefoonnummer openen.
De socialezekerheidsinstellingen en het ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu hebben overigens het partnerschapsakkoord in het kader van de officiële informatiecampagne « Euro 2002 » ondertekend, zodat hun doelgroepen correct en optimaal worden ingelicht over de bankbiljetten en muntstukken in euro en over de manier waarop zij in omloop worden gebracht. Sensibiliseringscampagnes zullen vooral op het einde van het jaar worden gevoerd. Voor kansarme bevolkingsgroepen zijn specifieke campagnes gepland die worden gecoördineerd door het ministerie van Economische Zaken.
Ik kan dus niet alle sociaal verzekerden een minikit aanbieden, maar ik zal er vooral op toezien dat zij goed worden geïnformeerd en dat zij voldoende euro's kunnen bekomen. Ik zal er in elk geval voor zorgen dat zij zich bij de overschakeling naar de euro niet uitgesloten voelen .
Repliek
De heer Ludwig Caluwé (CVP). - Ik juich de campagnes om de bevolking te informeren toe, maar in vergelijking met de ons omringende landen komen ze bijzonder traag op gang. De meest ideale campagne is het ter beschikking stellen van een minikit. De kostprijs van zo een operatie is, in vergelijking met de beloften die onder meer op 1 mei werden gedaan, te verwaarlozen. Ik hoop dat de invoering van de euro zonder grote moeilijkheden zal verlopen.
De heer Frank Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken en Pensioenen. - Ik heb de voorbije weken geen enkele belofte gedaan, ook niet op 1 mei. Het schema ligt trouwens helemaal in de lijn van wat door de vorige regering is uitgewerkt.